دادگاه تفتیش عقاید اسپانیا این خطر را فهمیده بود. گذراندن زندگی در داستان‌هایی که آدم در عالم حقیقت از آن بهره‌ای ندارد خود یک منبع تشویش و نگرانی است، ناسازگاری با زندگانی که می‌تواند بدل به طغیان شود، روش و رفتاری غیرفرمانبردارانه نسبت به نظام و وضع موجود.

آدم می‌تواند به خوبی بفهمد چرا حکومت‌هایی که به دنبال کنترل کامل بر زندگی انسان‌ها هستند به آثار داستانی بدگمان هستند و آن‌ها را آماج ممیزی می‌کنند. خروج کسی از از زندگی خودش، کس دیگری شدن، حتی در توهم، روشی برای بردگی کمتر و تجربه خطرهای احتمالی آزادی است.

آیا داستان هنر زندگی است / ماریو بارگاس یوسا / ماهنماه تجربه-ش۱۱ (اردی‌بهشت)